Кыргызстандын журналисттери гендердик сезимтал журналистиканын стандарттары боюнча окуудан өтүштү

2022 жылдын апрель айынын биринчи жарымында “Социалдык технологиялар агенттиги” коомдук уюму жана “Данило Долчи” чыгармачыл өнүктүрүү борбору тарабынан Европа Биримдигинин каржылык колдоосу менен ишке ашырылып жаткан “ДаткАйым – Гендердик теңчиликке жаңыча жетишүү” долбоорунун алкагында 100дөн ашык медиа адистери гендердик сезимтал журналистиканын стандарттары боюнча окуудан өтүштү.

Санариптик, демократиялык, социалдык жана саясий өзгөрүүлөрдүн доорунда коммуникация болуп көрбөгөндөй күчтүү, маалыматтуу жана активдүү коомчулуктарды түзө ала турган прогрессивдүү идеяларды жана демилгелерди жеткирүүнүн маанилүү каражаты болуп калды. Журналисттик этиканы өнүктүрүү бүткүл профессионалдык коомчулук үчүн эң маанилүү феномен жана коомдогу трансформациянын каражаты катары жаңылык журналистикасынын негизи болуп саналат. Өтүп жаткан өзгөрүүлөрдүн шартында гендердик маселелер прогресстин жана этикалык журналистиканын милдеттүү компоненти болуп калууда. Гендердик теңсиздикке каршы күрөш – бул бүткүл адамзаттын күрөшү. Аялдарга жана кыздарга карата алдын ала бейкалыс божомолдоолор, стереотиптер, бейкалыс көз караштар жана зомбулуктар жөнүндө суроолорду көтөрүү зордук-зомбулук жана теңсиздик жөнүндө акыры ЖМКларда туура чагылдырылышын камсыздоого умтулууну билдирет.

Кыргызстандын Өкмөтү бул багытта системалуу иш алып барууда. Атап айтканда, 2018-2020-жылдарга Гендердик теңчиликке жетишүү боюнча иш-аракеттердин улуттук планында гендердик сезимтал журналистиканын стандарттарын иштеп чыгуу боюнча өзүнчө иш-чаралар камтылган, ал эми азыр Кыргыз Республикасынын Эмгек, социалдык коргоо жана миграция министрлиги чөйрөсүндөгү ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган болуп саналат. Министрлик гендердик саясат чөйрөсүндө, аларды медиа чөйрөдө андан ары ишке ашыруу үчүн ар кандай уюмдардын, өнөктөштөрдүн аракеттерин жана демилгелерин координациялоону улантууда.

2022-жылдын март айынын аягында (22-мартта) «Мэдисон» мейманканасынын конференц-залында “ДаткАйым – Гендердик теңчиликке жаңыча жетишүү” долбоорунун алкагында Кыргызстанда гендердик сезимтал журналистиканы өнүктүрүү боюнча иш-чаралардын жана маалыматтык ресурстардын бет ачары болуп өттү. Долбоор “ДаткАйым – Гендердик теңчиликке жаңыча жетишүү” долбоору тарабынан уюштурулган. Долбоор “Социалдык технологиялар агенттиги” коомдук уюму жана “Данило Долчи” чыгармачыл өнүктүрүү борбору (Италия) тарабынан Европа Союзунун финансылык колдоосу менен өткөрүлүүдө.

Европа Биримдигинин Кыргыз Республикасындагы Өкүлчүлүгүнүн Убактылуу ишенимдүү өкүлү Раймондс Вингрис мырза өзүнүн куттуктоо сөзүндө: “Европа Биримдиги үчүн көз карандысыз, демократиялык медианы өнүктүрүү жана гендердик теңчилик артыкчылыктуу баалуулуктар жана кызматташуунун багыттары болуп саналат. Европа Биримдиги Кыргыз Республикасы менен негизги милдеттенме алды: бардык жаңы тышкы иш-аракеттердин кеминде 85% 2025-жылга карата маанилүү же негизги максат катары гендердик теңчиликти жана аялдар менен кыздардын укуктарын кеңейтүүнү камтыйт. ЕБ гендердик аракеттер планын (2015-2020) ишке ашыруудагы прогресстин аркасында бул үлүш 2016-жылдагы 58% дан 2019-жылы 65%га чейин туруктуу өстү. Евробиримдик азыр 2025-жылга чейин 85% максатка жетүү милдетин алды.

2022-жылдын 31-мартынан 2-апрелине чейин Бишкек шаарында 12 университеттин журналистика факультеттеринин окутуучулары үчүн гендердик сезимтал журналистиканын стандарттары боюнча үч күндүк тренинг өткөрүлдү. Тренингдин жүрүшүндө катышуучулар гендердик теңчилик маселелери, ошондой эле ЖМК ишмердүүлүгүнүн гендердик аспектилери боюнча маалымдуулугун жана түшүнүгүн өркүндөтө алышты, гендердик сезимтал журналистиканын стандарттары менен таанышышты жана гендердик теңчилик боюнча маселелерди жана материалдарды интеграциялоо үчүн мүмкүнчүлүктөрдү аныкташты, журналистика стандарттарын Кыргыз Республикасынын ЖОЖдорунун журналистика факультетинин студенттери үчүн даярдоо курстарына киргизүү мүмкүнчүлүктөрү талккуланды.

Үч күндүк тренингдин жүрүшүндө катышуучулар «Теңдик жана дискриминация: концепция жана практика», «Гендердик сезимтал журналистика деген эмне», «Гендердик сезимтал материалдарды даярдоо эрежелери» сыяктуу темалардагы теориялык жана практикалык материалдар менен таанышышты. Гендердик зомбулук боюнча”, “Гендердик багыттагы редакциялык саясат”, “Маалымат журналистикасы жана гендер”, “Аудиториянын жаңылыктарга керектөөлөрүнүн универсалдуу модели” ж.б. Ошондой эле, тренингдин катышуучулары гендердик сезимтал журналистика боюнча материалдарды жазуу көндүмдөрүн өнүктүрүү боюнча практикалык топтордун көнүгүүлөрүнө активдүү катышты.

КРСУнун Жарнак жана коомчулук менен байланыштар кафедрасынын доценти Горина Ирина белгилегендей: «Окутуу бай жана кызыктуу өттү! Актуалдуу тренинг, республиканын ар түрдүү жогорку окуу жайларынын өкүлдөрү катышып жатат. Албетте, бул тренингдер керек, анткени Кыргызстанда гендердик зомбулуктун саны өсүп жаткандыктан, ушундан улам өсүп келе жаткан муундарды тарбиялап, балага да, аялга да зомбулук көрсөтпөөгө үндөш керек».

Тренингдин катышуучуларынын пикирлерин     төмөнкү шилтемеден көрүүгө болот: https://youtu.be/pFm2lfyqToM)

Гендердик сезимтал журналистиканын стандарттарын жайылтуу максатында 2022-жылдын 5-6-апрелинде Чүй, Талас, Ысык-Көл, Нарын облустарынын жана Бишкек шаарынын медиа журналисттери жана блогерлери үчүн тренингдер (кыргыз жана орус тилдеринде) уюштурулган

Эки күндүк тренинг ошондой эле журналисттердин гендердик сезимталдыкты жана компетенттүүлүгүн жогорулатууга, аларды гендердик сезимтал журналистиканын стандарттары менен тааныштырууга багытталган түрдүү интерактивдүү көнүгүүлөрдү жана практикалык тапшырмаларды жана гендердик репортаждын стандарттарын колдонуу боюнча семинарды камтыды.

Кыргызстандын түндүк аймактарынын журналисттери үчүн эки күндүк тренингдин катышуучуларынын топтук иши, 5-6.04.2022, Бишкек ш.

«Мага бул тренинг абдан жакты, айрыкча Кыргызстандын аймактарынан ар кандай массалык маалымат каражаттарынын өкүлдөрү тренингге чогулушкан. Тренингде мен гендердик сезимтал журналистиканын стандарттарына ылайык маалыматтык материалдарды чагылдырууну үйрөндүм жана бул стандарттарды өз ишимде колдоном».

Сын-пикирлерге шилтеме: https://youtu.be/EA7OgIResSw

2022-жылдын 12-апрелинде Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинде аккредитацияланган журналисттер да гендердик сезимтал журналистиканын стандарттары боюнча окуудан өтүштү (эки тайпада – кыргыз жана орус тилдеринде).

Парламентте аккредитацияланган ЖМКлар үчүн гендердик сезимтал журналистиканын стандарттары боюнча тренинг, 04/12/2022, Бишкек ш.

Ушундай эле гендердик сезимтал журналистиканын стандарттары боюнча тренинг 2022-жылдын 14-15-апрелинде Ош шаарында Ош, Жалал-Абад жана Баткен облустарынын медиа журналисттери жана блогерлери үчүн уюштурулган.

Тренингдерге катышкан журналисттердин айтымында, алар гендердик чагылдыруу боюнча алган билимдерин жана сунуштарын кесиптик ишмердүүлүгүндө колдоно алышат, ошондой эле кесиптештеринин арасында жайылта алышат. Журналисттер мындан ары да мындай семинарларды, жолугушууларды талкуулоо жана алдыцкы тажрыйбаларды алмашууну улантуунун маанисин белгилешти.

Тренингдерди “ДаткАйым – Гендердик теңчиликке жаңыча жетишүү” долбоору Кыргыз Республикасынын Эмгек, социалдык коргоо жана миграция министрлиги менен биргеликте уюштурулуп жатат. Долбоор “ДаткАйым – Гендердик теңчиликке жаңыча жетишүү” долбоору тарабынан уюштурулган. Долбоор “Социалдык технологиялар агенттиги” коомдук уюму жана “Данило Долчи” чыгармачыл өнүктүрүү борбору (Италия) тарабынан Европа Союзунун финансылык колдоосу менен өткөрүлүүдө.

_____________________________________________________________________________

Долбоор сайты: https://hero-datkayim.kg/
Фейсбук: https://www.facebook.com/DatkAyim2019
Инстаграм: https://www.instagram.com/datkaiym_hero/?r=nametag
Ютуб: https://www.youtube.com/channel/UCwVLDlowjyokVfRr1JtYiTw/featured