БИЛДИРУУ

Биз, өлкөнүн бардык аймактарынан келген активист аялдар, жергиликтүү кеңештердин депутаттары, ошондой эле Кыргыз Республикасында гендердик теңчиликти жана социалдык адилеттүүлүктү бекемдөөгө кызыкдар кайрымдуу жарандар, жалпы коомчулуктун позициясын колдой турганыбызды билдиребиз. Мыйзамдык жол-жоболорду бузуу менен уюштурулган референдумга жаңы Конституциянын долбоору жана сунушталып жаткан өзгөртүүлөр бийлик бутактарынын ортосундагы тең салмактуулук жана тизимдүүлүк системасындагы тең салмактуулукту бузуп, бийликти узурпациялоого алып келет. Мына ушундай суроо туулат: мыйзамсыздыктын айынан жаралган, мамлекет куруунун эң маанилүү принциптерин бузган Конституция акыйкаттуулукту камсыздай алабы, коомдун бардык катмарынын кызыкчылыгын коргой алабы?

«Конституциялык реформа» деп аталган нерсени жана жабык режимде түзүлгөн легитимсиз «конституциялык жыйындын» платформасын регрессивдүү демилгелерди алдыга жылдыруу үчүн колдонууну жол берилгис деп эсептейбиз. Алардын арасында өлкөнүн мамлекеттик түзүлүшүнүн негиздеринен анын светтик мүнөзүн алып салуу зарылчылыгы жана Конституциянын адам укуктарына жана эркиндиктерине тиешелүү бөлүмдөрүн таптакыр негизсиз кыскартуу жөнүндө такыр кооптуу талкууну курч мезгилге салуу аракети, анын ичинде азыркы Конституциянын 16-беренесинин негизги беренеси дискриминацияга каршы принциптердин сүрөттөлүшүн камтыйт.

Ошентип, Конституция адамдын укуктары менен эркиндиктери республиканын эң жогорку баалуулуктарынын бири экендигин, Кыргыз Республикасы өз аймагында жана анын юрисдикциясында турган бардык адамдарды урматтайт жана камсыздайт, адамдын укуктары менен эркиндиктери, бардыгынын тең укуктуулугу жөнүндө жоболорду жокко чыгарат. мыйзам жана сот, баланын кызыкчылыгын камсыз кылуу принциби; балдардын эмгегин эксплуатациялоого тыюу салуу, кулчулукка жана адам сатууга тыюу салуу, адамгерчиликсиз жана ырайымсыз мамилеге тыюу салуу алынып салынды.

Конституциянын долбоорунан «мыйзамда белгиленген жана эл аралык милдеттенмелерге ылайык ар кандай социалдык топторго бирдей мүмкүнчүлүктөрдү камсыз кылууга багытталган атайын чаралар дискриминация болуп саналбайт» деген принципиалдуу жобонун алынып салынышы өзгөчө тынчсызданууну жаратат (16-статьянын 2-бөлүгү). Конституцияга аял, жаштар, этникалык азчылыктар жана ден соолугунун мүмкүнчүлүктөрү чектелүү адамдар сыяктуу аялуу жана азыраак өкүлчүлүктүү топтордун мамлекеттик башкарууга катышуусун камсыз кылуу зарылчылыгы жөнүндө кеңири коомдук талкуулардын натыйжасында киргизилген. Атайын чаралар иш жүзүндө басмырлоого дуушар болгон социалдык топтор үчүн өзгөчө шарттарды түзүү боюнча мамлекеттин позитивдүү милдеттенмелери катары маанилүү. Маселен, 2007-жылдагы мажоритардык шайлоонун жыйынтыгында Кыргызстан добуш берүүгө укугу бар аялдар өлкөнүн парламентинде өкүлчүлүгү жок дүйнөдөгү жападан жалгыз өлкө болуп калган.

Атайын чаралар жөнүндөгү жобону Конституциядан алып салуу сөзсүз түрдө артка кетүү, эл аралык милдеттенмелерди, биринчи кезекте Аялдарга карата дискриминациянын бардык түрлөрүн жоюу боюнча БУУнун Конвенциясынын аткарылбай калышына алып келет.

Адам укуктарына жана эркиндигине кол салуу аракеттерин токтотууну талап кылабыз!

Төмөнкү шилтемелер аркылуу арызга кол койсоңуз болот:

Орус тилинде арыз: https://forms.gle/osqYJeguvYnJcEMv7

Кыргыз тилиндеги тиркеме: https://forms.gle/THRa77x2hVYtmWBd7